W naszej książce chcemy zapewnić czytelnikowi obiektywne informacje o tych metodach i metodach wpływania na organizm sportowca, które mają racjonalne podstawy fizjologiczne, oparte są na naukowym podejściu do stosowania leków i sugerują maksymalną ochronę zdrowia sportowca przed skutkami ubocznymi. Wielokrotnie byliśmy świadkami tego, jak analfabeci i bezmyślne stosowanie leków farmakologicznych nie tylko nie miały pozytywnego wpływu, ale czasami powodowały nieodwracalne szkody dla zdrowia sportowca i reputacji sportów siłowych w ogóle.
Chcielibyśmy zwrócić uwagę na fakt, że firma, którą reprezentujemy, nie produkuje ani nie sprzedaje żadnych leków wymienionych w tej książce. Dlatego nie jesteśmy zainteresowani promowaniem środków farmakologicznych w praktyce sportów siłowych, ani materialnie, ani w żaden inny sposób. Ale ponieważ zjawisko to od dawna istnieje, uważamy, że konieczne jest zapewnienie myślącemu sportowcowi maksymalnej ilości informacji.
Idealnym rozwiązaniem tego problemu jest wyjaśnienie najważniejszych mechanizmów interakcji ludzkiego ciała z lekami, metodami i środkami treningu oraz różnymi planami żywieniowymi. Środki farmakologiczne powinny być stosowane z uwzględnieniem innych czynników wpływających na funkcjonowanie organizmu. Tylko w tym przypadku osiągnięty zostanie maksymalny korzystny efekt, a ewentualne negatywne reakcje zostaną zminimalizowane.
Na początek chcemy dać ci przynajmniej pewne zrozumienie nauki, które nazywa się farmakokinetyką . Jest to część farmakologii, która bada wzory absorpcji, dystrybucji, transformacji (biotransformacji) i wydalania (eliminacji) leków (substancji) w organizmie człowieka.
Głównym zadaniem tej nauki jest określenie zależności działania farmakologicznego od stężenia leku i (lub) jego metabolitu w płynach biologicznych i tkankach. Istnieje kilka podstawowych pojęć farmakokinetyki, które są przydatne dla każdego poważnego sportowca zainteresowanego farmakologią sportu. Rozważ je.
Lek - farmakologiczny lek zatwierdzony przez upoważniony organ danego kraju w przepisany sposób do stosowania w leczeniu, zapobieganiu i diagnozowaniu choroby. Lek - lek w postaci określonej postaci dawkowania. Postać dawkowania - łatwy w użyciu warunek dołączony do produktu leczniczego lub surowca roślinnego leczniczego, który zapewnia pożądany efekt terapeutyczny.
Substancje chemiczne (organiczne lub nieorganiczne) syntetyczne lub naturalne, w tym biologiczne, pochodzące z tkanek zwierząt, roślin i mikroorganizmów, które oddziałują z receptorami komórek ludzkich lub zwierzęcych, zapewniając ukierunkowane efekty terapeutyczne lub profilaktyczne są stosowane jako leki.
Ludzkie ciało jest uważane za farmakokinetykę jako specjalny system biologiczny, w którym dystrybucja leków w narządach, tkankach, komórkach, strukturach subkomórkowych, interakcja leków z docelowymi narządami i tkankami, jak również enzymatyczna konwersja leków. Badano optymalne, minimalne i maksymalne dopuszczalne stężenia leków, nasilenie pożądanego efektu terapeutycznego, a także zależność nasilenia skutków bezpośrednich i ubocznych od dawki, metod podawania i czasu podawania. Biodostępność jest określona przez procent substancji wykazującej bezpośrednie działanie farmakologiczne i całkowitą dawkę podawanego leku. Wartość ta zależy od struktury chemicznej substancji, o sposobach jego wprowadzania do organizmu io aktywności układów enzymatycznych różnych organów ludzkiego ciała, które metabolizują, dezaktywują i wydalają ten lek. W dużym stopniu biodostępność jest określona przez zdolność określonych białek osocza do wiązania konkretnego leku, jak również zdolność tego leku, jeśli to konieczne, do uwolnienia z komunikacji z tymi białkami.
Biofaza - miejsce bezpośredniego działania leku na receptor (powierzchnia komórki, błony struktur subkomórkowych, aparat chromatynowy jądra komórkowego itp.).
Okres półtrwania (okres półtrwania) jest parametrem farmakokinetycznym charakteryzującym czas, w którym ilość leku w organizmie, zwłaszcza w osoczu krwi, zmniejsza się o 2 razy. Wyraża się w godzinach, minutach, sekundach. Oprócz biologicznego okresu półtrwania istnieje również półokres eliminacji i półokres rozkładu. Nie należy mylić okresu półtrwania z objawami działania farmakologicznego tego leku: na przykład okres półtrwania ludzkiego hormonu wzrostu wynosi 20 minut, a efekty farmakologiczne pojedynczego wstrzyknięcia trwają do 48 godzin.
Dynamiczny proces farmakokinetyczny można przedstawić jako serię powiązanych ze sobą kroków:
Uwalnianie leku z postaci dawkowania.
Absorpcja leku to przenikanie przez błony biologiczne do krwiobiegu, a następnie do tkanek do określonego receptora komórkowego.
Dystrybucja leku w płynach biologicznych, narządach i tkankach organizmu.
Stworzenie terapeutycznie istotnego stężenia leku w docelowych narządach i tkankach oraz wdrożenie specyficznego efektu farmakologicznego.
Biotransformacja leku, w tym biochemiczne procesy transformacji (metabolizmu) leków ze zmianą ich właściwości farmakologicznych i tworzenia metabolitów, które mogą być usunięte z organizmu.
Wydalanie leku, w tym procesy fizjologiczne i biochemiczne mające na celu eliminację leków i (lub) ich metabolitów poprzez różne anatomiczne i fizjologiczne systemy wydalania.
Metabolizm leków i ich wydalanie w postaci zmodyfikowanej i (lub) niezmienionej nazywa się eliminacją lub unikaniem.
Większość leków jest stosowana w praktyce klinicznej w postaci różnych form farmaceutycznych (leczniczych) - tabletek, kapsułek, czopków itp. W zależności od postaci leki mają różną biodostępność, co należy wziąć pod uwagę przy stosowaniu leków do celów terapeutycznych lub profilaktycznych.
Po uwolnieniu z postaci dawkowania lek w postaci cząsteczkowej działającej wchodzi do biofazy. Proces ten poprzedza rozpuszczenie leku w płynie biologicznym (sok żołądkowy, jelitowy z podawaniem dojelitowym). Substancja rozpuszczona dyfunduje do miejsca absorpcji, tj. Do błon komórek nabłonkowych błony śluzowej żołądka, jelit, jamy ustnej, pęcherzyków płucnych, nabłonka gardła nosowego, spojówki itp.
Leki w postaci postaci dawkowania mogą być wprowadzane do organizmu drogą dojelitową i pozajelitową. Główne drogi podawania leków to: doustne (najczęściej), podjęzykowe i doodbytnicze. Podczas podawania dojelitowego farmakologiczne działanie resorpcyjne jest poprzedzone procesami wchłaniania leku, uwalnianego z postaci dawkowania, przez komórki nabłonkowe błony śluzowej aparatu trawiennego z przepływem krwi i dalszym rozprowadzaniem w organizmie.
Drogi podawania pozajelitowego obejmują: wstrzyknięcia (podskórne, domięśniowe, dożylne, dotętnicze, endolimfatyczne, podpajęczynówkowe, śródkostne), inhalacje, podania (skórne) i drogi do jamy. Jeśli lek jest wstrzykiwany bezpośrednio do krwiobiegu (wewnątrznaczyniowo), pod wpływem wchłaniania w sensie farmakokinetycznym należy rozumieć przenikanie leku do obszarów działania farmakodynamicznego (receptorów komórkowych) przez bariery tkankowo-hematoidalne.
Należy zatem pamiętać, że dla każdej drogi podawania leki muszą przenikać różne błony biologiczne komórek nabłonkowych i śródbłonkowych.
Dystrybucja aktywnego składnika leku w płynach biologicznych, narządach i tkankach ludzkich w dużej mierze zależy od absorpcji i zdolności leku do penetracji błon biologicznych, ran do tkanek, komórek i struktur subkomórkowych. Ogromne znaczenie ma zdolność niektórych leków do rozpuszczania się w lipidach; w tym samym czasie powstają znaczące depozyty leków wstrzykiwanych, rozwijają się zjawiska kumulacji. Ponadto, czy substancje lipofilowe są jedynymi lekami, które swobodnie penetrują błonę komórkową do komórki, bez konieczności wydatkowania energii.
Różne narządy i tkanki - wątroba, płuca, skóra, nerki, łożysko - biorą udział w biotransformacji leków w organizmie człowieka. Najbardziej aktywne procesy biotransformacji leków zachodzą w wątrobie, ponieważ narząd ten pełni funkcje detoksykacyjne, barierowe i wydalnicze. Szczególnie wyraźny wpływ wątroby na biotransformację poprzez wprowadzenie leków przez przewód pokarmowy. W tym przypadku lek, wchłaniany przez błonę śluzową żołądka i jelita cienkiego, przez układ naczyń żyły wrotnej całkowicie dostaje się do wątroby, gdzie ulega różnym przemianom metabolicznym, takim jak substancje organiczne i nieorganiczne, w tym makro-mikroelementy, które wchodzą do organizmu dojelitowo.
Wydalanie leków i ich metabolitów przez różne układy wydalnicze jest końcowym etapem procesu farmakokinetycznego, prowadzącym do całkowitej eliminacji leku z organizmu. Wydalanie odbywa się przez nerki, płuca, skórę, jelita, ślinę, pot, łzę, gruczoły łojowe, a także gruczoły mleczne podczas laktacji.
Inną podstawową częścią farmakologii, o której również trzeba mieć pewien pomysł, jest farmakodynamika, która bada zmiany zachodzące w organizmie pod wpływem leków i interakcje leków między nimi. Z pewnymi wyjątkami, działanie substancji leczniczej obejmuje jej oddziaływanie z komórką, jej strukturami subkomórkowymi (lizosomy, mitochondria), błonami, enzymami, kwasami nukleinowymi i innymi specjalnymi komórkowymi i zewnątrzkomórkowymi substratami biologicznymi. W zależności od funkcjonalnej roli komórki, reakcja na preparat farmaceutyczny może być lokalnym lub uogólnionym, ekscytującym procesem. W zależności od miejsca stosowania i wchłaniania do krwi rozróżnia się miejscowe i resorpcyjne działanie leków.
Specyficzność struktur receptora determinuje selektywne działanie środka farmakologicznego - pierwotna reakcja farmakologiczna może wystąpić tylko w tej grupie komórek. Jeśli substancja nie ma bezpośredniego wpływu na ściśle określone receptory, jej działanie nazywa się niespecyficzne.
Konieczne jest rozróżnienie głównych i ubocznych skutków działania leków. Działanie, dzięki któremu osiąga się efekt terapeutyczny, jest najważniejsze, wszystkie inne reakcje farmakologiczne są działaniami niepożądanymi. W zależności od przeznaczenia leku główne i uboczne efekty mogą zmieniać role. Jeśli działania niepożądane staną się dominujące, lek zostanie anulowany lub przepisany inny, który nie ma niepożądanych skutków ubocznych.
W medycynie istnieje koncepcja „akcji odwracalnej”. Zauważa się, że po oddziaływaniu farmakologicznym przywraca się aktywność narządu lub organizmu. Jeśli zmienia się struktura komórek i tkanek, działanie jest nieodwracalne. Wszystkie leki w dawkach toksycznych mają nieodwracalny lub częściowo odwracalny efekt!
Środki farmakologiczne reagują nie tylko z receptorami, z którymi łączy się specyficzne działanie, ale także z wieloma makrocząsteczkami - na przykład białkami osocza z białkami komórkowymi, z enzymami, które biotransformują czynnik. Takie miejsca wiązania nazywane są receptorami wtórnymi lub cichymi, miejscami utraty, miejscami depozytu lub akceptorami składnika farmakologicznie aktywnego.
W wieloetapowym mechanizmie działania leków warunkowo wyróżnić:
farmakokinetyka (mówiliśmy o tym powyżej);
oddziaływanie substancji z receptorem i powodowanie ich stymulacji;
procesy, które określają zależność między indukowanym impulsem a zarejestrowanym efektem.
Współczesne teorie receptorów opierają się na fakcie, że wszystkie receptory są równoważne, równie dostępne i zdolne do interakcji z substancją, a efekt jest proporcjonalny do liczby zastosowanych receptorów. Według jednej z najprostszych koncepcji, tak zwanej teorii zatrudnienia, organizm ma ustaloną liczbę pozornie niezależnych równoważnych receptorów. Jednocześnie zróżnicowana odpowiedź (pożądane działanie) jest proporcjonalna do udziału pól receptorowych zajmowanych przez cząsteczki leku. W konsekwencji maksymalny efekt osiąga się, gdy wszystkie receptory są zajęte. Zgodnie z tą teorią substancje działają cały czas, gdy znajdują się w miejscu receptora.
Według innego punktu widzenia, efekt jest realizowany tylko w momencie wiązania leku z receptorem. Model ten leży u podstaw teorii szybkości interakcji leków z receptorami.
W wyniku analizy powyższych założeń teoretycznych można wywnioskować, że wpływ leku jest określony nie tylko przez zdolność do tworzenia kompleksu substancja-receptor ze względu na powinowactwo (lub powinowactwo) substancji do receptora, ale także przez możliwość aktywacji tego ostatniego. Skuteczność procesu interakcji leku z receptorem jest zwykle określana jako aktywność wewnętrzna lub skuteczność.
Oczywiście różnorodność efektów leków nie ogranicza się do interakcji receptora. Istnieje wiele innych mechanizmów - chemicznych, fizycznych, biochemicznych, biofizycznych itp. Wszystkie te procesy ilościowe i jakościowe są objęte koncepcją pierwotnej reakcji farmakologicznej. Zwykle przebiega w sposób utajony i objawia się w postaci klinicznie zdiagnozowanych reakcji organizmu lub, jak to się zwykle nazywa, skutków farmakologicznych z powodu fizjologicznych właściwości komórek, narządów i układów.
Jak już wspomniano, skuteczność leku zależy od jego dawki. Teoretycznie powinna istnieć duża korelacja między koncentracją a efektem. Jednak w praktyce bezpośrednia zależność między stężeniem substancji w surowicy a wielkością efektu nie jest obserwowana tak często, ze względu na wieloetapowe procesy leżące u podstaw interakcji leków i ciała. Praktyka pokazuje, że wielkość efektu jest ściśle indywidualna.
Zjawisko nadwrażliwości na małe dawki określa się jako nadreaktywność. Jeśli osoba słabo reaguje na duże dawki substancji, mówi o hiporeaktywności. Hiporeaktywność jest czasem utożsamiana z tolerancją, ale nie jest to całkowicie poprawne, ponieważ tolerancja występuje tylko po wielokrotnym podaniu substancji. Niezwykła reakcja organizmu na niektóre pokarmy i leki, które występują u osób z dziedziczną nadwrażliwością na nie i jest podobna w objawach klinicznych do alergii, nazywana jest idiosynkrazją. Jest to spowodowane dziedzicznym niedoborem enzymów neutralizujących. Idiosynkrazję leków najczęściej objawia się ekstremalną wrażliwością na małe dawki leku lub pojawieniem się różnych zmian w systemach, dla których nie obliczono działania leku.
Bardzo ważnym aspektem farmakodynamiki jest selektywność lub selektywność działania. Zazwyczaj, gdy ludzie mówią o działaniu leku, oznaczają jego główny efekt. Gdyby lek miał tylko główny typ aktywności i nie dawał negatywnych skutków ubocznych, możliwe byłoby ograniczenie obliczania stosunku minimalnej dawki toksycznej do minimalnej dawki skutecznej. W praktyce minimalna skuteczna dawka jest bardzo trudna do określenia, dlatego zwykle stosuje się średnie dawki toksyczne i nieskuteczne w średnim stopniu.
Skład środowiska wewnętrznego organizmu, w którym realizowane jest działanie leku, jest ważnym czynnikiem w kształtowaniu reakcji organizmu na substancje wprowadzane z zewnątrz. Na przykład efekty zatrzymywania azotu przy stosowaniu sterydów anabolicznych są realizowane tylko przy stałej zwiększonej zawartości składników odżywczych w planie energetycznym i plastycznym, obecności stanu katabolicznego w organizmie i odpowiednim wysiłku fizycznym. Podajmy jeszcze jeden przykład: wiadomo, że leki są szybciej wchłaniane na pusty żołądek i wolniej po jedzeniu. Dotyczy to jednak tylko leków o strukturze lipofilowej lub ich właściwościach chemicznych zbliżonych do zasad (których ph jest stosunkowo wysoki). Przeciwnie, leki, które są kwaśne według składu chemicznego, są lepiej wchłaniane w środowisku kwaśnym, to jest po posiłku. Uwaga również że w warunkach głodu białkowego, nawet przy spożyciu witamin w dużych ilościach, rozwija się hipowitaminoza lub niedobór witamin. Wynika to z naruszenia syntezy części białkowej enzymów, w tym witamin w postaci koenzymów.
System woda-sól jest nie mniej ważny niż prawidłowe odżywianie. Wiadomo, że obciążenie wodą zwiększa diurezę, pocenie się i inne rodzaje wydzielania, aw konsekwencji eliminację leków z organizmu. Przeciwnie, zmniejszenie ilości płynu przyczynia się do opóźnionej eliminacji leków i ich dłuższych, czasem toksycznych efektów.
Oprócz czynników zewnętrznych, początkowy stan organizmu jest niezbędny w odpowiedzi na środek farmaceutyczny. Istnieje wiele cech funkcjonalnych i stanów patologicznych.
Z fizjologicznych cech ciała ważniejsza jest masa ciała. Ta sama dawka leku dla osób o wadze 80 kg i 100 kg stworzy różne stężenia i wywoła różne efekty. Jeszcze bardziej dokładnym parametrem do określania dawki jest powierzchnia ciała. Ważną rolę w farmakodynamice leków odgrywają również różnice wieku i płci. Jednak w tempie detoksykacji leków przez mikrosomalne enzymy wątrobowe nie wykryto różnic płciowych. Jednak biorąc pod uwagę mniejszą masę ciała u większości kobiet, niższą względną masę mięśniową i zwiększoną wrażliwość na szereg leków, należy zachować szczególną ostrożność.
Ważną rolę w farmakodynamice leków odgrywa droga ich podawania, którą powinien wybrać specjalista, biorąc pod uwagę wiele czynników. Maksymalny efekt z minimalnym okresem utajonym obserwuje się, gdy leki są dostarczane do miejsc działania (dotętnicze, dożylne, dosercowe). Ponadto domięśniowe podawanie leku powoduje szybszy początek działania farmakologicznego i krótszy czas działania niż podskórne. Po podaniu doustnym te same dawki dają mniejszy efekt przy dłuższym okresie uśpienia.
Farmakodynamika leków jest skomplikowana w różnych stanach patologicznych. Każda choroba na swój sposób modeluje efekt farmakologiczny, a przy kilku chorobach obraz jest jeszcze bardziej skomplikowany. Szczególnie ważne dla sportowców jest zrozumienie, że każdy stopień przepięcia lub przetrenowania może prowadzić do nieodpowiedniej reakcji na zastosowane środki zaradcze lub doping. Należy również pamiętać, że niektóre leki w dawkach terapeutycznych nie mają prawie żadnego wpływu na zdrowe ciało i dają efekt tylko w obecności patologii.
Bardzo trudnym pytaniem jest polipragmasy lub jednoczesne stosowanie dwóch lub więcej leków. Zjawisko pojawiające się wraz z wprowadzeniem dwóch lub więcej substancji działających w tym samym kierunku nazywane jest synergizmem. Jeśli efekt jest równy sumie składników, mówią o sumowaniu działania lub działaniu addytywnym. Sumowanie występuje częściej przy bezpośrednich synergiach, gdy obie substancje działają na te same struktury biologiczne. Zjawisko, w którym efekt synergiczny jest większy niż prosta suma efektów, nazywane jest działaniem wzmacniającym, nadprzyrodzonym lub infradajazdowym. Jest to zwykle charakterystyczne dla pośrednich synergii, gdy substancje działają na różne formacje. Ponadto istnieją jeszcze dwa typy połączonego działania - heterogeniczne, gdy tylko jedna z dwóch substancji daje zamierzony efekt, a homeromiczna,
Zjawisko charakteryzujące się osłabieniem działania farmakologicznego jednej substancji wraz z wprowadzeniem innej nazywane jest antagonizmem. Opiera się na bardziej złożonych procesach, dlatego w zależności od substratu biochemicznego, z którym oddziałują antagoniści, rozróżniają następujące typy antagonizmu:
konkurencyjny;
niekonkurencyjny;
niekonkurencyjny;
niezależny;
nierównowaga.
Ponadto opisano przypadki, w których jedna substancja działa na różne receptory, które wywołują siły przeciwne w jednym działaniu farmakologicznym. Zjawisko to nazywane jest autoantagonizmem. Przejawia się ona zmianą stężenia substancji i może być niekonkurencyjna, niekonkurencyjna i niezależna.
Oprócz synergizmu i antagonizmu istnieją takie pojęcia, jak synergiczny antagonizm lub synergizm-synergizm, gdy dwie substancje, w zależności od dawki, wykazują zjawiska synergizmu i antagonizmu. I wreszcie, możliwe są sytuacje, gdy dwie lub więcej substancji daje całkowicie nowy, tak zwany efekt paradoksalny, nieodłączny dla żadnej z substancji przyjmowanych oddzielnie.
Istnieje inny, stosunkowo nowy kierunek w farmakologii klinicznej, który bada genetycznie uwarunkowane reakcje chorego na leki. Nazywa się to farmakogenezą.
Główne cele farmakogenetyki:
określenie roli dziedziczności w tworzeniu reakcji organizmu na wstrzykiwane leki (w tym niekorzystne, często prowadzące do poważnych konsekwencji);
opracowanie skutecznych środków zapobiegawczych w przypadku nieodpowiednich reakcji i odpowiedniego leczenia;
znalezienie nowych sposobów poprawy skuteczności farmakoterapii różnych chorób, w tym dziedzicznych;
badanie istoty już znanych i nowo odkrytych enzymopatii, w których działanie leków jest gwałtownie zaburzone;
opracowanie dostępnych metod identyfikacji nośników atypowych enzymów, które bezpośrednio lub pośrednio wpływają na farmakokinetykę i farmakodynamikę leków.
Ważnym problemem farmakogenetyki jest indywidualna wrażliwość ludzi na leki, w zależności od genotypu. W wyniku specjalnych badań ustalono, że czynniki genetyczne odgrywają wiodącą rolę w działaniu substancji leczniczych. Indywidualna wrażliwość na wiele leków czasami zmienia się o 10-13 razy. Okres półtrwania w fazie eliminacji leków w osoczu jest również bardzo zróżnicowany.
Bardzo często różnice w wrażliwości ludzi na leki są związane z nierówną intensywnością ich metabolizmu. Wynika to z faktu, że każdy ma swój własny genetycznie określony stopień aktywności enzymów, które zapewniają ten proces. Przy wysokiej aktywności enzymów metabolizm odpowiednich substancji leczniczych zachodzi szybko, więc ich zawartość we krwi, narządach i tkankach może nie osiągnąć poziomu terapeutycznego. I odwrotnie, przy niskiej aktywności poziom terapeutyczny może zostać przekroczony. Ponadto ważne czynniki genetyczne, które zapewniają wchłanianie i dystrybucję leków w organizmie, a także wrażliwość receptorów na nie narządów docelowych.
Wyjaśnienie specyfiki indywidualnej wrażliwości ludzi na leki jest niezbędne do określenia optymalnych dawek i opracowania indywidualnych programów wysoce skutecznej i bezpiecznej farmakoterapii. Ponadto, z wieloma wadami genetycznymi, toksyczność leków gwałtownie wzrasta.
Nie chcemy was mylić z obfitością zawiłej terminologii. Naszym celem jest pokazanie, że rzeczy nie są tak proste, jak „specjaliści chemiczni” próbują prezentować na stronach innych publikacji. Wniosek jest tylko jeden - konieczne jest użycie zaleceń osób kompetentnych i odpowiedzialnych, które rozumieją złożoność organizmu i jego interakcje ze wszystkim, co próbują wnieść do niego. Indywidualne podejście i stałe monitorowanie powinny być przeprowadzane przez cały okres użytkowania środka farmaceutycznego. Czasami niepiśmienne zakończenie cyklu przyjmowania neguje wszystkie osiągnięte wyniki i powoduje poważne szkody w stanie fizycznym ciała.
Oczywiście decyzja o zastosowaniu jakiegokolwiek leku powinna zostać podjęta z uwzględnieniem charakteru i celu szkolenia na tym etapie oraz konkretnych skutków tego leku lub grupy leków. Musisz także przestrzegać odpowiedniego programu żywieniowego i wziąć pod uwagę wszystkie możliwe skutki uboczne i indywidualną reakcję organizmu. Mówiąc najprościej, proces szkolenia i jego zadania są podstawowe. Niemożliwe jest osiągnięcie znaczącego rezultatu, jeśli efekty treningu z jednej strony i środki farmakologiczne z drugiej nie będą maksymalnie zsynchronizowane i dostosowane do siebie. Zgodnie z naszymi obserwacjami, w przeważającej większości przypadków jest to najbardziej problematyczne miejsce w praktyce stosowania środków farmakologicznych w celu zoptymalizowania procesu treningu i regeneracji.
Chcielibyśmy zwrócić uwagę na fakt, że firma, którą reprezentujemy, nie produkuje ani nie sprzedaje żadnych leków wymienionych w tej książce. Dlatego nie jesteśmy zainteresowani promowaniem środków farmakologicznych w praktyce sportów siłowych, ani materialnie, ani w żaden inny sposób. Ale ponieważ zjawisko to od dawna istnieje, uważamy, że konieczne jest zapewnienie myślącemu sportowcowi maksymalnej ilości informacji.
Idealnym rozwiązaniem tego problemu jest wyjaśnienie najważniejszych mechanizmów interakcji ludzkiego ciała z lekami, metodami i środkami treningu oraz różnymi planami żywieniowymi. Środki farmakologiczne powinny być stosowane z uwzględnieniem innych czynników wpływających na funkcjonowanie organizmu. Tylko w tym przypadku osiągnięty zostanie maksymalny korzystny efekt, a ewentualne negatywne reakcje zostaną zminimalizowane.
Na początek chcemy dać ci przynajmniej pewne zrozumienie nauki, które nazywa się farmakokinetyką . Jest to część farmakologii, która bada wzory absorpcji, dystrybucji, transformacji (biotransformacji) i wydalania (eliminacji) leków (substancji) w organizmie człowieka.
Głównym zadaniem tej nauki jest określenie zależności działania farmakologicznego od stężenia leku i (lub) jego metabolitu w płynach biologicznych i tkankach. Istnieje kilka podstawowych pojęć farmakokinetyki, które są przydatne dla każdego poważnego sportowca zainteresowanego farmakologią sportu. Rozważ je.
Lek - farmakologiczny lek zatwierdzony przez upoważniony organ danego kraju w przepisany sposób do stosowania w leczeniu, zapobieganiu i diagnozowaniu choroby. Lek - lek w postaci określonej postaci dawkowania. Postać dawkowania - łatwy w użyciu warunek dołączony do produktu leczniczego lub surowca roślinnego leczniczego, który zapewnia pożądany efekt terapeutyczny.
Substancje chemiczne (organiczne lub nieorganiczne) syntetyczne lub naturalne, w tym biologiczne, pochodzące z tkanek zwierząt, roślin i mikroorganizmów, które oddziałują z receptorami komórek ludzkich lub zwierzęcych, zapewniając ukierunkowane efekty terapeutyczne lub profilaktyczne są stosowane jako leki.
Ludzkie ciało jest uważane za farmakokinetykę jako specjalny system biologiczny, w którym dystrybucja leków w narządach, tkankach, komórkach, strukturach subkomórkowych, interakcja leków z docelowymi narządami i tkankami, jak również enzymatyczna konwersja leków. Badano optymalne, minimalne i maksymalne dopuszczalne stężenia leków, nasilenie pożądanego efektu terapeutycznego, a także zależność nasilenia skutków bezpośrednich i ubocznych od dawki, metod podawania i czasu podawania. Biodostępność jest określona przez procent substancji wykazującej bezpośrednie działanie farmakologiczne i całkowitą dawkę podawanego leku. Wartość ta zależy od struktury chemicznej substancji, o sposobach jego wprowadzania do organizmu io aktywności układów enzymatycznych różnych organów ludzkiego ciała, które metabolizują, dezaktywują i wydalają ten lek. W dużym stopniu biodostępność jest określona przez zdolność określonych białek osocza do wiązania konkretnego leku, jak również zdolność tego leku, jeśli to konieczne, do uwolnienia z komunikacji z tymi białkami.
Biofaza - miejsce bezpośredniego działania leku na receptor (powierzchnia komórki, błony struktur subkomórkowych, aparat chromatynowy jądra komórkowego itp.).
Okres półtrwania (okres półtrwania) jest parametrem farmakokinetycznym charakteryzującym czas, w którym ilość leku w organizmie, zwłaszcza w osoczu krwi, zmniejsza się o 2 razy. Wyraża się w godzinach, minutach, sekundach. Oprócz biologicznego okresu półtrwania istnieje również półokres eliminacji i półokres rozkładu. Nie należy mylić okresu półtrwania z objawami działania farmakologicznego tego leku: na przykład okres półtrwania ludzkiego hormonu wzrostu wynosi 20 minut, a efekty farmakologiczne pojedynczego wstrzyknięcia trwają do 48 godzin.
Dynamiczny proces farmakokinetyczny można przedstawić jako serię powiązanych ze sobą kroków:
Uwalnianie leku z postaci dawkowania.
Absorpcja leku to przenikanie przez błony biologiczne do krwiobiegu, a następnie do tkanek do określonego receptora komórkowego.
Dystrybucja leku w płynach biologicznych, narządach i tkankach organizmu.
Stworzenie terapeutycznie istotnego stężenia leku w docelowych narządach i tkankach oraz wdrożenie specyficznego efektu farmakologicznego.
Biotransformacja leku, w tym biochemiczne procesy transformacji (metabolizmu) leków ze zmianą ich właściwości farmakologicznych i tworzenia metabolitów, które mogą być usunięte z organizmu.
Wydalanie leku, w tym procesy fizjologiczne i biochemiczne mające na celu eliminację leków i (lub) ich metabolitów poprzez różne anatomiczne i fizjologiczne systemy wydalania.
Metabolizm leków i ich wydalanie w postaci zmodyfikowanej i (lub) niezmienionej nazywa się eliminacją lub unikaniem.
Większość leków jest stosowana w praktyce klinicznej w postaci różnych form farmaceutycznych (leczniczych) - tabletek, kapsułek, czopków itp. W zależności od postaci leki mają różną biodostępność, co należy wziąć pod uwagę przy stosowaniu leków do celów terapeutycznych lub profilaktycznych.
Po uwolnieniu z postaci dawkowania lek w postaci cząsteczkowej działającej wchodzi do biofazy. Proces ten poprzedza rozpuszczenie leku w płynie biologicznym (sok żołądkowy, jelitowy z podawaniem dojelitowym). Substancja rozpuszczona dyfunduje do miejsca absorpcji, tj. Do błon komórek nabłonkowych błony śluzowej żołądka, jelit, jamy ustnej, pęcherzyków płucnych, nabłonka gardła nosowego, spojówki itp.
Leki w postaci postaci dawkowania mogą być wprowadzane do organizmu drogą dojelitową i pozajelitową. Główne drogi podawania leków to: doustne (najczęściej), podjęzykowe i doodbytnicze. Podczas podawania dojelitowego farmakologiczne działanie resorpcyjne jest poprzedzone procesami wchłaniania leku, uwalnianego z postaci dawkowania, przez komórki nabłonkowe błony śluzowej aparatu trawiennego z przepływem krwi i dalszym rozprowadzaniem w organizmie.
Drogi podawania pozajelitowego obejmują: wstrzyknięcia (podskórne, domięśniowe, dożylne, dotętnicze, endolimfatyczne, podpajęczynówkowe, śródkostne), inhalacje, podania (skórne) i drogi do jamy. Jeśli lek jest wstrzykiwany bezpośrednio do krwiobiegu (wewnątrznaczyniowo), pod wpływem wchłaniania w sensie farmakokinetycznym należy rozumieć przenikanie leku do obszarów działania farmakodynamicznego (receptorów komórkowych) przez bariery tkankowo-hematoidalne.
Należy zatem pamiętać, że dla każdej drogi podawania leki muszą przenikać różne błony biologiczne komórek nabłonkowych i śródbłonkowych.
Dystrybucja aktywnego składnika leku w płynach biologicznych, narządach i tkankach ludzkich w dużej mierze zależy od absorpcji i zdolności leku do penetracji błon biologicznych, ran do tkanek, komórek i struktur subkomórkowych. Ogromne znaczenie ma zdolność niektórych leków do rozpuszczania się w lipidach; w tym samym czasie powstają znaczące depozyty leków wstrzykiwanych, rozwijają się zjawiska kumulacji. Ponadto, czy substancje lipofilowe są jedynymi lekami, które swobodnie penetrują błonę komórkową do komórki, bez konieczności wydatkowania energii.
Różne narządy i tkanki - wątroba, płuca, skóra, nerki, łożysko - biorą udział w biotransformacji leków w organizmie człowieka. Najbardziej aktywne procesy biotransformacji leków zachodzą w wątrobie, ponieważ narząd ten pełni funkcje detoksykacyjne, barierowe i wydalnicze. Szczególnie wyraźny wpływ wątroby na biotransformację poprzez wprowadzenie leków przez przewód pokarmowy. W tym przypadku lek, wchłaniany przez błonę śluzową żołądka i jelita cienkiego, przez układ naczyń żyły wrotnej całkowicie dostaje się do wątroby, gdzie ulega różnym przemianom metabolicznym, takim jak substancje organiczne i nieorganiczne, w tym makro-mikroelementy, które wchodzą do organizmu dojelitowo.
Wydalanie leków i ich metabolitów przez różne układy wydalnicze jest końcowym etapem procesu farmakokinetycznego, prowadzącym do całkowitej eliminacji leku z organizmu. Wydalanie odbywa się przez nerki, płuca, skórę, jelita, ślinę, pot, łzę, gruczoły łojowe, a także gruczoły mleczne podczas laktacji.
Inną podstawową częścią farmakologii, o której również trzeba mieć pewien pomysł, jest farmakodynamika, która bada zmiany zachodzące w organizmie pod wpływem leków i interakcje leków między nimi. Z pewnymi wyjątkami, działanie substancji leczniczej obejmuje jej oddziaływanie z komórką, jej strukturami subkomórkowymi (lizosomy, mitochondria), błonami, enzymami, kwasami nukleinowymi i innymi specjalnymi komórkowymi i zewnątrzkomórkowymi substratami biologicznymi. W zależności od funkcjonalnej roli komórki, reakcja na preparat farmaceutyczny może być lokalnym lub uogólnionym, ekscytującym procesem. W zależności od miejsca stosowania i wchłaniania do krwi rozróżnia się miejscowe i resorpcyjne działanie leków.
Specyficzność struktur receptora determinuje selektywne działanie środka farmakologicznego - pierwotna reakcja farmakologiczna może wystąpić tylko w tej grupie komórek. Jeśli substancja nie ma bezpośredniego wpływu na ściśle określone receptory, jej działanie nazywa się niespecyficzne.
Konieczne jest rozróżnienie głównych i ubocznych skutków działania leków. Działanie, dzięki któremu osiąga się efekt terapeutyczny, jest najważniejsze, wszystkie inne reakcje farmakologiczne są działaniami niepożądanymi. W zależności od przeznaczenia leku główne i uboczne efekty mogą zmieniać role. Jeśli działania niepożądane staną się dominujące, lek zostanie anulowany lub przepisany inny, który nie ma niepożądanych skutków ubocznych.
W medycynie istnieje koncepcja „akcji odwracalnej”. Zauważa się, że po oddziaływaniu farmakologicznym przywraca się aktywność narządu lub organizmu. Jeśli zmienia się struktura komórek i tkanek, działanie jest nieodwracalne. Wszystkie leki w dawkach toksycznych mają nieodwracalny lub częściowo odwracalny efekt!
Środki farmakologiczne reagują nie tylko z receptorami, z którymi łączy się specyficzne działanie, ale także z wieloma makrocząsteczkami - na przykład białkami osocza z białkami komórkowymi, z enzymami, które biotransformują czynnik. Takie miejsca wiązania nazywane są receptorami wtórnymi lub cichymi, miejscami utraty, miejscami depozytu lub akceptorami składnika farmakologicznie aktywnego.
W wieloetapowym mechanizmie działania leków warunkowo wyróżnić:
farmakokinetyka (mówiliśmy o tym powyżej);
oddziaływanie substancji z receptorem i powodowanie ich stymulacji;
procesy, które określają zależność między indukowanym impulsem a zarejestrowanym efektem.
Współczesne teorie receptorów opierają się na fakcie, że wszystkie receptory są równoważne, równie dostępne i zdolne do interakcji z substancją, a efekt jest proporcjonalny do liczby zastosowanych receptorów. Według jednej z najprostszych koncepcji, tak zwanej teorii zatrudnienia, organizm ma ustaloną liczbę pozornie niezależnych równoważnych receptorów. Jednocześnie zróżnicowana odpowiedź (pożądane działanie) jest proporcjonalna do udziału pól receptorowych zajmowanych przez cząsteczki leku. W konsekwencji maksymalny efekt osiąga się, gdy wszystkie receptory są zajęte. Zgodnie z tą teorią substancje działają cały czas, gdy znajdują się w miejscu receptora.
Według innego punktu widzenia, efekt jest realizowany tylko w momencie wiązania leku z receptorem. Model ten leży u podstaw teorii szybkości interakcji leków z receptorami.
W wyniku analizy powyższych założeń teoretycznych można wywnioskować, że wpływ leku jest określony nie tylko przez zdolność do tworzenia kompleksu substancja-receptor ze względu na powinowactwo (lub powinowactwo) substancji do receptora, ale także przez możliwość aktywacji tego ostatniego. Skuteczność procesu interakcji leku z receptorem jest zwykle określana jako aktywność wewnętrzna lub skuteczność.
Oczywiście różnorodność efektów leków nie ogranicza się do interakcji receptora. Istnieje wiele innych mechanizmów - chemicznych, fizycznych, biochemicznych, biofizycznych itp. Wszystkie te procesy ilościowe i jakościowe są objęte koncepcją pierwotnej reakcji farmakologicznej. Zwykle przebiega w sposób utajony i objawia się w postaci klinicznie zdiagnozowanych reakcji organizmu lub, jak to się zwykle nazywa, skutków farmakologicznych z powodu fizjologicznych właściwości komórek, narządów i układów.
Jak już wspomniano, skuteczność leku zależy od jego dawki. Teoretycznie powinna istnieć duża korelacja między koncentracją a efektem. Jednak w praktyce bezpośrednia zależność między stężeniem substancji w surowicy a wielkością efektu nie jest obserwowana tak często, ze względu na wieloetapowe procesy leżące u podstaw interakcji leków i ciała. Praktyka pokazuje, że wielkość efektu jest ściśle indywidualna.
Zjawisko nadwrażliwości na małe dawki określa się jako nadreaktywność. Jeśli osoba słabo reaguje na duże dawki substancji, mówi o hiporeaktywności. Hiporeaktywność jest czasem utożsamiana z tolerancją, ale nie jest to całkowicie poprawne, ponieważ tolerancja występuje tylko po wielokrotnym podaniu substancji. Niezwykła reakcja organizmu na niektóre pokarmy i leki, które występują u osób z dziedziczną nadwrażliwością na nie i jest podobna w objawach klinicznych do alergii, nazywana jest idiosynkrazją. Jest to spowodowane dziedzicznym niedoborem enzymów neutralizujących. Idiosynkrazję leków najczęściej objawia się ekstremalną wrażliwością na małe dawki leku lub pojawieniem się różnych zmian w systemach, dla których nie obliczono działania leku.
Bardzo ważnym aspektem farmakodynamiki jest selektywność lub selektywność działania. Zazwyczaj, gdy ludzie mówią o działaniu leku, oznaczają jego główny efekt. Gdyby lek miał tylko główny typ aktywności i nie dawał negatywnych skutków ubocznych, możliwe byłoby ograniczenie obliczania stosunku minimalnej dawki toksycznej do minimalnej dawki skutecznej. W praktyce minimalna skuteczna dawka jest bardzo trudna do określenia, dlatego zwykle stosuje się średnie dawki toksyczne i nieskuteczne w średnim stopniu.
Skład środowiska wewnętrznego organizmu, w którym realizowane jest działanie leku, jest ważnym czynnikiem w kształtowaniu reakcji organizmu na substancje wprowadzane z zewnątrz. Na przykład efekty zatrzymywania azotu przy stosowaniu sterydów anabolicznych są realizowane tylko przy stałej zwiększonej zawartości składników odżywczych w planie energetycznym i plastycznym, obecności stanu katabolicznego w organizmie i odpowiednim wysiłku fizycznym. Podajmy jeszcze jeden przykład: wiadomo, że leki są szybciej wchłaniane na pusty żołądek i wolniej po jedzeniu. Dotyczy to jednak tylko leków o strukturze lipofilowej lub ich właściwościach chemicznych zbliżonych do zasad (których ph jest stosunkowo wysoki). Przeciwnie, leki, które są kwaśne według składu chemicznego, są lepiej wchłaniane w środowisku kwaśnym, to jest po posiłku. Uwaga również że w warunkach głodu białkowego, nawet przy spożyciu witamin w dużych ilościach, rozwija się hipowitaminoza lub niedobór witamin. Wynika to z naruszenia syntezy części białkowej enzymów, w tym witamin w postaci koenzymów.
System woda-sól jest nie mniej ważny niż prawidłowe odżywianie. Wiadomo, że obciążenie wodą zwiększa diurezę, pocenie się i inne rodzaje wydzielania, aw konsekwencji eliminację leków z organizmu. Przeciwnie, zmniejszenie ilości płynu przyczynia się do opóźnionej eliminacji leków i ich dłuższych, czasem toksycznych efektów.
Oprócz czynników zewnętrznych, początkowy stan organizmu jest niezbędny w odpowiedzi na środek farmaceutyczny. Istnieje wiele cech funkcjonalnych i stanów patologicznych.
Z fizjologicznych cech ciała ważniejsza jest masa ciała. Ta sama dawka leku dla osób o wadze 80 kg i 100 kg stworzy różne stężenia i wywoła różne efekty. Jeszcze bardziej dokładnym parametrem do określania dawki jest powierzchnia ciała. Ważną rolę w farmakodynamice leków odgrywają również różnice wieku i płci. Jednak w tempie detoksykacji leków przez mikrosomalne enzymy wątrobowe nie wykryto różnic płciowych. Jednak biorąc pod uwagę mniejszą masę ciała u większości kobiet, niższą względną masę mięśniową i zwiększoną wrażliwość na szereg leków, należy zachować szczególną ostrożność.
Ważną rolę w farmakodynamice leków odgrywa droga ich podawania, którą powinien wybrać specjalista, biorąc pod uwagę wiele czynników. Maksymalny efekt z minimalnym okresem utajonym obserwuje się, gdy leki są dostarczane do miejsc działania (dotętnicze, dożylne, dosercowe). Ponadto domięśniowe podawanie leku powoduje szybszy początek działania farmakologicznego i krótszy czas działania niż podskórne. Po podaniu doustnym te same dawki dają mniejszy efekt przy dłuższym okresie uśpienia.
Farmakodynamika leków jest skomplikowana w różnych stanach patologicznych. Każda choroba na swój sposób modeluje efekt farmakologiczny, a przy kilku chorobach obraz jest jeszcze bardziej skomplikowany. Szczególnie ważne dla sportowców jest zrozumienie, że każdy stopień przepięcia lub przetrenowania może prowadzić do nieodpowiedniej reakcji na zastosowane środki zaradcze lub doping. Należy również pamiętać, że niektóre leki w dawkach terapeutycznych nie mają prawie żadnego wpływu na zdrowe ciało i dają efekt tylko w obecności patologii.
Bardzo trudnym pytaniem jest polipragmasy lub jednoczesne stosowanie dwóch lub więcej leków. Zjawisko pojawiające się wraz z wprowadzeniem dwóch lub więcej substancji działających w tym samym kierunku nazywane jest synergizmem. Jeśli efekt jest równy sumie składników, mówią o sumowaniu działania lub działaniu addytywnym. Sumowanie występuje częściej przy bezpośrednich synergiach, gdy obie substancje działają na te same struktury biologiczne. Zjawisko, w którym efekt synergiczny jest większy niż prosta suma efektów, nazywane jest działaniem wzmacniającym, nadprzyrodzonym lub infradajazdowym. Jest to zwykle charakterystyczne dla pośrednich synergii, gdy substancje działają na różne formacje. Ponadto istnieją jeszcze dwa typy połączonego działania - heterogeniczne, gdy tylko jedna z dwóch substancji daje zamierzony efekt, a homeromiczna,
Zjawisko charakteryzujące się osłabieniem działania farmakologicznego jednej substancji wraz z wprowadzeniem innej nazywane jest antagonizmem. Opiera się na bardziej złożonych procesach, dlatego w zależności od substratu biochemicznego, z którym oddziałują antagoniści, rozróżniają następujące typy antagonizmu:
konkurencyjny;
niekonkurencyjny;
niekonkurencyjny;
niezależny;
nierównowaga.
Ponadto opisano przypadki, w których jedna substancja działa na różne receptory, które wywołują siły przeciwne w jednym działaniu farmakologicznym. Zjawisko to nazywane jest autoantagonizmem. Przejawia się ona zmianą stężenia substancji i może być niekonkurencyjna, niekonkurencyjna i niezależna.
Oprócz synergizmu i antagonizmu istnieją takie pojęcia, jak synergiczny antagonizm lub synergizm-synergizm, gdy dwie substancje, w zależności od dawki, wykazują zjawiska synergizmu i antagonizmu. I wreszcie, możliwe są sytuacje, gdy dwie lub więcej substancji daje całkowicie nowy, tak zwany efekt paradoksalny, nieodłączny dla żadnej z substancji przyjmowanych oddzielnie.
Istnieje inny, stosunkowo nowy kierunek w farmakologii klinicznej, który bada genetycznie uwarunkowane reakcje chorego na leki. Nazywa się to farmakogenezą.
Główne cele farmakogenetyki:
określenie roli dziedziczności w tworzeniu reakcji organizmu na wstrzykiwane leki (w tym niekorzystne, często prowadzące do poważnych konsekwencji);
opracowanie skutecznych środków zapobiegawczych w przypadku nieodpowiednich reakcji i odpowiedniego leczenia;
znalezienie nowych sposobów poprawy skuteczności farmakoterapii różnych chorób, w tym dziedzicznych;
badanie istoty już znanych i nowo odkrytych enzymopatii, w których działanie leków jest gwałtownie zaburzone;
opracowanie dostępnych metod identyfikacji nośników atypowych enzymów, które bezpośrednio lub pośrednio wpływają na farmakokinetykę i farmakodynamikę leków.
Ważnym problemem farmakogenetyki jest indywidualna wrażliwość ludzi na leki, w zależności od genotypu. W wyniku specjalnych badań ustalono, że czynniki genetyczne odgrywają wiodącą rolę w działaniu substancji leczniczych. Indywidualna wrażliwość na wiele leków czasami zmienia się o 10-13 razy. Okres półtrwania w fazie eliminacji leków w osoczu jest również bardzo zróżnicowany.
Bardzo często różnice w wrażliwości ludzi na leki są związane z nierówną intensywnością ich metabolizmu. Wynika to z faktu, że każdy ma swój własny genetycznie określony stopień aktywności enzymów, które zapewniają ten proces. Przy wysokiej aktywności enzymów metabolizm odpowiednich substancji leczniczych zachodzi szybko, więc ich zawartość we krwi, narządach i tkankach może nie osiągnąć poziomu terapeutycznego. I odwrotnie, przy niskiej aktywności poziom terapeutyczny może zostać przekroczony. Ponadto ważne czynniki genetyczne, które zapewniają wchłanianie i dystrybucję leków w organizmie, a także wrażliwość receptorów na nie narządów docelowych.
Wyjaśnienie specyfiki indywidualnej wrażliwości ludzi na leki jest niezbędne do określenia optymalnych dawek i opracowania indywidualnych programów wysoce skutecznej i bezpiecznej farmakoterapii. Ponadto, z wieloma wadami genetycznymi, toksyczność leków gwałtownie wzrasta.
Nie chcemy was mylić z obfitością zawiłej terminologii. Naszym celem jest pokazanie, że rzeczy nie są tak proste, jak „specjaliści chemiczni” próbują prezentować na stronach innych publikacji. Wniosek jest tylko jeden - konieczne jest użycie zaleceń osób kompetentnych i odpowiedzialnych, które rozumieją złożoność organizmu i jego interakcje ze wszystkim, co próbują wnieść do niego. Indywidualne podejście i stałe monitorowanie powinny być przeprowadzane przez cały okres użytkowania środka farmaceutycznego. Czasami niepiśmienne zakończenie cyklu przyjmowania neguje wszystkie osiągnięte wyniki i powoduje poważne szkody w stanie fizycznym ciała.
Oczywiście decyzja o zastosowaniu jakiegokolwiek leku powinna zostać podjęta z uwzględnieniem charakteru i celu szkolenia na tym etapie oraz konkretnych skutków tego leku lub grupy leków. Musisz także przestrzegać odpowiedniego programu żywieniowego i wziąć pod uwagę wszystkie możliwe skutki uboczne i indywidualną reakcję organizmu. Mówiąc najprościej, proces szkolenia i jego zadania są podstawowe. Niemożliwe jest osiągnięcie znaczącego rezultatu, jeśli efekty treningu z jednej strony i środki farmakologiczne z drugiej nie będą maksymalnie zsynchronizowane i dostosowane do siebie. Zgodnie z naszymi obserwacjami, w przeważającej większości przypadków jest to najbardziej problematyczne miejsce w praktyce stosowania środków farmakologicznych w celu zoptymalizowania procesu treningu i regeneracji.